مدیریت و رهبری

مدیریت و رهبری از جمله مباحث عمیق در زمینه کسب و کار و موفقیت است. تیم آلفاکوچ در این مقاله به برخی مباحث پیرامون مدیریت و رهبری و نیز رهبر و مدیر میپردازد.

مدیر کیست؟

مدیر به شخصی گفته میشود که وظیفه برنامه ریزی، سنجش، نظارت، هماهنگی، حل مسائل و استخدام افراد را بر عهده دارد و با این کار ها باعث میشود که مجموعه به هدفی مشخص دست یابد. مدیر این وظیفه را دارد که با برنامه ریزی دقیق، سازماندهی و استفاده درست از منابع مجموعه، اعم از منابع مالی، فیزیکی و دیگر منابع برای رسیدن به اهداف مشخص یک مجموعه تلاش کند.

مدیریت چیست؟

منظور از مدیریت فرایندی است که در آن با به کارگیری علوم مورد نیاز در جهت هماهنگی، ایجاد انگیزه، هدایت منابع مالی و انسانی برای رسیدن به اهداف سازمان، تلاش میشود. معمولا مدیریت ترکیبی از علم و هنر است که بخش علم آن همان فراگیری دانش مدیریت از طریق آموزش است. بخش هنر آن نیز پیاده سازی این دانش در عمل می باشد.

مقاله مرتبط : کوچینگ سازمانی

رهبر کیست؟

یک رهبر موثر شخصی است که برای تیم یا سازمان خود در گستره بزرگتر بتواند انگیزه ایجاد کرده و چشم انداز وسیعی را برای آنها متصور شود. از وظایف خطیر یک رهبر خود در سازمان، ساخت تیمی با انرژی و خلاق در جهت نیل به اهداف است. رهبر در اصل سکان این کشتی را در دست داشته و همراه با دیگر خدمه کشتی سعی دارد کشتی را به بهترین محل ممکن هدایت کند.

رهبری چیست؟

 رهبری فرایندی است که به صورت پویا، هیجان انگیز و الهام بخش در یک مجموعه یا سازمان که زیر مجموعه هایی نیز در آن مشغول به کار هستند، در تلاش است. البته این قسمت قابل توجه است که یک رهبر این وظیفه را دارد که از مهارت های مدریتی اعم از برنامه ریزی و سنجش، برای رسیدن به هدفی مطلوب بهره ببرد.

مقاله مرتبط : کوچینگ کسب و کار

شباهت های مدیریت و رهبری

• توسعه نوآوری در مقابل محول کردن وظایف
• قانون‌شکنی کردن در مقابل تبعیت از قوانین
• ایجاد حس اعتماد در مقابل کنترل داشتن روی افراد
• تولید ایده های متفاوت در مقابل بیان این ایده ها
• ریسک‌پذیری در مقابل به حداقل رساندن ریسک‌ها
• تشویق کردن افراد مجموعه در مقابل دستور دادن به آنها
• حرکت بر خلاف جریان در مقابل حرکت در جهت جریان
• انگیزه دادن به افراد در مقابل تایید کردن کارهای افراد
• تمرکز کردن روی اهداف و ایجاد چشم انداز در مقابل تمرکز بر روی وظایف مجموعه

رهبری بهتر است یا مدیریت؟

در ابتدای مقاله بنا به توضیحی که از مدیر و رهبر دادیم تا حدودی متوجه وظایف این دو شدید. میدانیم که تفاوت هایی بین این افراد وجود دارد ولی در حالت کلی کار رهبران و مدیران تکمیل کننده یکدیگر است.

هیچ یک از این افراد بر دیگری هیچگونه برتری ندارند. اغلب رهبران و مدیران افرادی ریسک‌پذیر، نوآور و تغییردهنده شرایط هستند. البته در برخی مواقع وظیفه مدیران حفظ وضع کنونی و جلوگیری از تغییر شرایط است.

همه­ ی سازمان ها یا شرکت ها برای تحقق یافتن اهداف مجموعه خود به این دو فرد نیاز دارند. عدم وجود هر یک از این افراد باعث ایجاد خطر برای شرکت یا سازمان شده و در نهایت به عدم تحقق اهداف، رکود و ناامیدی کارمندان مجموعه منتهی میشود.

رهبران و مدیران معمولا در رابطه با قدرت در دو سوی متضاد قرار دارند ولی از یاد نبریم که هر دوی این افراد اعضای یک مجموعه هستند. عدم حضور یک مدیر در مجموعه باعث تحقق نیافتن چشم انداز های موجود در سازمان میشود و عدم وجود رهبر نیز باعث نبودن چشم انداز در سازمان.

مقاله مرتبط : کوچینگ شغلی

نکات قابل تامل درباره مدیر و رهبر

• تعادل بین رهبری و مدیریت را هدف قرار دهید.

همیشه تعادل بسیار منظمی بین رهبری و مدریت وجود دارد و حتی گاهی در سازمان به یک فرد مسئولیت پذیر نیاز است که نقش یک مدیر ارشد را ایفا کند و بداند که همزمان چگونه همانند یک رهبر و مدیر عمل کند.

• چه زمانی از توانایی‌های رهبری استفاده کنیم و چه زمانی توانایی ­های یک مدیر را به کار گیریم؟

همیشه در یک سازمان رهبر از توانایی های خود برای تحقق بخشیدن به اهداف استفاده میکند. شخصی که به عنوان رهبر در مجموعه مشغول به کار است باید بتواند به درستی تمامی چشم انداز ها را برای کارمندان آشکار کند و به سریع تر پیش رفتن کارها کمک کند.

یک مدیر نیز وظیفه دارد تمامی کارمندان را از سیاست های موجود در شرکت یا سازمان آگاه کند و به آنها بابت تمامی این اطلاعات اعتماد کند. مدیر اگر برای هر کاری به کارمندان وظایفی را  به صورت دائمی تعریف کند فرصتی مناسبی برای تشویق کارمندان به دست نمی­آورد.

• چه زمانی نقش مدیریت را ایفا کنیم؟

مدیران معمولا افراد بسیار مهمی در سازمان هستند و هنگامی که کارمندان جدید به مجموعه اضافه میشوند. وظیفه مدیر است که آموزش های لازم را به کارمندان جدید ارائه دهد. مدیران همیشه به افراد در درک بهتر کار کمک میکنند.

تفاوت های مدیر و رهبر

تفاوت مدیر با رهبر در هدف‌گذاری

مدیران و رهبران در هدف گذاری با یکدیگر متفاوت عمل میکنند. معمولا در یک سازمان رهبران با کارمندان خود در مورد اهداف صحبت کرده و آموزش های لازم را برای رسیدن به این اهداف ارائه داده و با صحبت درمورد آینده برای کارمندان تصویری از آینده نشان میدهند. در نتیجه با این کار کارمندان مشتاق به همکاری میشوند. البته مدیران بیشتر به صورت دستوری وظایف را به کارمندان ابلاغ میکنند. مدیران همیشه بر روی هدف‌گذاری، سنجش اهداف و کنترل موقعیت‌ها تمرکز می‌کنند. از تلاش های دیگر مدیران نظارت همیشگی بر کار کارمندان است.

تفاوت مدیریت و رهبری در نوع نگرش به تغییرات

مدیران و رهبران در مورد نحوه و نوع نگارش نیز با یکدیگر متفاوت عمل میکنند. معمولا مدیران افرادی هستند که دوست ندارند ساختار ها و رویه ها از چیزی که قبلا بوده تغییر کند. اغلب مدیران در برابر تغییرات احتمالی همیشه مقاومت میکنند. در مقابل رهبران بر خلاف مدیران همیشه در تلاش برای تغییر و بهبود شرایط فعلی سازمان هستند. همیشه می‌خواهند رو به جلو قدم بردارند، از ریسک استقبال می‌کنند و می‌دانند بعضی مواقع تغییرات باعث افزایش ریسک میشود. رهبران معمولا منحصر به فرد بوده ولی مدیران معمولاً رفتارها را تقلید می‌کنند و منحصر به فرد عمل نمیکنند.

تفاوت مدیریت و رهبری در ریسک‌پذیری

همانطور که قبلا هم اشاره شد رهبران از ریسک پذیری نمیترسند و دوس دارند راه های جدید را امتحان کنند حتی اگر این امکان وجود داشته باشد که شکست بخورند. حتی این شکست ها را قدمی برای جلو رفتن و موفق شدن میدانند. البته مدیران نیز میتوانند ریسک پذیری بالایی داشته باشند اما میتوان گفت که تعداد دفعات ریسک یک رهبر به کرات بیشتر از یک مدیر است.

تفاوت مدیریت و رهبری در دوراندیشی

رهبران در مورد دور اندیشی نیز با مدیران متفاوت عمل میکنند. رهبران همیشه باافکار بزرگ برای آینده سازمان تلاش میکنند و همیشه تا زمانی که به نتیجه برسند دست از تلاش خود برنمیدارند. در این قسمت تفاوت مدیر با رهبر در این است که مدیر بر اهداف کوتاه مدت کار می‌کند و دوست دارد در بازه‌های زمانی کوتاه به اهداف مشخص شده برسد.

تفاوت مدیریت و رهبری در رشد و پیشرفت

رهبران به صورت مداوم در حال تحقیق و بروز کردن اطلاعات خودشان هستند و بر این عقیده اند که اگر نتوانند دانش و توانایی های خودشان را به روز نکنند ممکن است در کار خود پسرفت کنند. پس بسیار پر انرژی در حال پیشرفت و رشد هستند. تفاوت مدیر با رهبر در این است که مدیران همیشه به دنبال موفقیت هستند و رفتارهایی که از پیش موفق بوده را بیشتر و بیشتر مورد استفاده قرار میدهند تا بخواهند راه های جدیدی را برای موفق شدن انتخاب کنند.