محیط کار سمی چگونه محیطی است؟

منظور از محیط کار سمی محیطی است پر از حاشیه و انرژی منفی که اجازه ی رشد و توسعه را به کارکنان نمیدهد. نه تنها در چنین محیطی نمیتوان از پتانسیل های خود استفاده کرده و به رشد و تعالی دست یافت بلکه گاهی اوقات انجام امور عادی نیز در چنین محیطی بسیار دشوار بوده و نیازمند شکیبایی بالایی است. مطمئنا چنین محیطی تاثیرات سوء زیادی بر روان و روحیات کارکنان گذاشته و سلامت روان آنها را دچار مشکل میکند. معمولا افرادی که در چنین محیط هایی مشغول به کار هستند با مشکلاتی از قبیل استرس، اضطراب و افسردگی خفیف دست و پنجه نرم میکنند. بنابراین زندگی شخصی افراد نیز از محیط کار سمی آنها تاثیر پذیرفته و همانند بیماری مسری بین افراد دیگر نیز شیوع پیدا میکند.

قدرت تخریب محیط کاری سمی

بروز چالش و بحث در محیط کار جزو امور عادی محسوب میشود که ممکن است در هر محیط کاری به وجود بیاید اما اگر تعداد دفعات بروز آن به بیش از حد معمول خود برسد و تعداد زیادی از کارکنان را درگیر کند نشانه خوبی نبوده و سریعا باید کنترل شود. محیط کار سمی مخصوص مجموعه خاصی نبوده و ممکن است در شرکت های بزرگ نیز شاهد آن باشیم! تاثیرات مخرب محیط کار سمی میتواند به حدی شدید باشد که فرد از کار خود بیزار شده و علاقه ای به ادامه همکاری نداشته باشد، در حالی که شاید خود او جزئی از پازل سمی بودن محیط نبوده و فقط بخاطر عدم وجود احساس خوشایند در محیط کاری خود تصمیم به استعفا میگیرد. در برخی موارد نیز فرد با اینکه علاقه چندانی به ادامه همکاری ندارد ولی بخاطر نیاز مالی خود تن به کار میدهد ولی رضایت کاری او در حد مطلوبی نیست! همه اینها در نهایت به یک چیز منجر میشود و آن از بین رفتن سلامت روان است.

تشخیص محیط کاری سمی

تجربه کردن فرسودگی شغلی:

عدم وجود زمان کافی برای استراحت و رسیدن به آرامش در میان فعالیت های کاری که باعث میشود احساس خستگی داشته باشید. خستگی شدید در محیط کار علاوه بر کاهش بهره وری شخصی باعث پایین آمدن سطح خلاقیت و تمایل به رشد نیز میشود.

نداشتن تعادل بین کار و زندگی:

افرادی که در محیط کار سمی مشغول به کار هستند کمتر میتوانند زمانی را برای تفریح و استراحت خود اختصاص دهند. زیرا به هنگام کار کردن که مجبور هستند علاوه بر وظایف مرتبط با شغل، بار ذهنی محیط سمی را نیز بر دوش بکشند. پس از کار نیز حتی اگر به تعطیلات آخر هفته نیز بروند تحت تاثیر آثار منفی محیط سمی قرار گرفته اند و احتمالا زندگی شخصی شان عاری از افکار محیط کار نخواهد بود!

داشتن روابط ضعیف:

همانطور که انتظار میرود وجود روابط ضعیف یکی از بارزه های محیط سمی است. در محیط کار سمی کمتر پیش می آید که افراد تعامل سازنده و خوبی با یکدیگر داشته باشند. چنین فضایی نمیتواند بستر مناسبی برای رشد و نمو فردی بوده و باعث شکوفایی توانمندی های افراد شود.

کمبود یا عدم وجود رشد در مجموعه:

در محیط کاری سمی احتمال رشد نزدیک به 0 درصد است. در حالی که امکان پیشرفت فردی و شغلی در تمامی افراد موجود است ولی در محیط کاری سمی زمانی که شما منتظر ارتقا رده شغلی خود هستید چنین اتفاقی نمی افتد و هیچوقت رهبر و یا مدیر مجموعه، این اجازه را به شما نمیدهد که روند پیشرفت خود را ببینید و دائما شما را سرکوب میکند.

وجود رهبری ضعیف:

عدم برخورداری از رهبر و مدیر عامل کاردان یکی دیگر از مشکلات محیط کار سمی است. منظور از مدیر و مدیریت بد فردی است که سر کارکنان خود فریاد بزند، بی احترامی کند، انتظار های بی جا داشته باشد، ثبات شخصیتی نداشته و از کارکنان خود انتظار داشته باشد که بعد از تمام شدن ساعات کاری در خانه نیز مشغول به کار باشند! مدیران بد انتظار دارند شما زندگی شخصی خودتان را فدای بی مسئولیتی آنها کرده و کم کاری آنها را جبران کنید.

ایجاد تغییرات زیاد در کارکنان:

زمانی که در محیط کاری جدیدی شروع به کار کردید که دائما کارمندان در حال تعویض و استعفا هستند، در برخی موارد میتوان حدس زد که محیط کاری شما سمی تر از آن است که فکرش را بکنید! افراد برای دلایل متفاوت وارد شغلی میشوند اما اغلب چند عامل اساسی محرک آنها برای ادامه شغل است از قبیل حقوق و مزایا، آرامش و امنیت محیط کار و رضایت از کارفرما. اغلب در محیط های کار سمی افراد بیش از مدت محدودی دوام نیاورده و قید مزایای محرکی که نام برده شد را میزنند.

تبعیض قائل شدن بین افراد:

متاسفانه در یک محیط کار سمی آنچه بین رهبران و کارکنان موج میزند تبعیض است! تبعیض بر اساس لحجه، نژاد، جنسیت، اعتقادات و مذهب، سن، ظاهر و یا نوع پوشش فرد و … که باعث میشود تا فرد آزرده خاطر شده و گاهی اعتماد بنفس خود را از دست داده و هیچگونه رضایتی از کار خود نداشته باشد که نهایتا احتمال دارد به استعفا بینجامد.

مقاله مرتبط : تفاوت همدلی و همدردی چیست؟

6  راهکار مواجه شدن با محیط کار سمی:

با افراد مسموم موجود در محیط کارتان صحبت کنید:

اگر در محیط کاری خود با افرادی مواجه هستید که رفتارشان موجب آزار و اذیت شما میشود. بهتر است زمانی را برای صحبت با آنها اختصاص داده و آنها را در جریان اشتباهاتشان قرار دهید تا دیگر آن رفتار خاص را تکرار نکنند. میتوانید بصورت منطقی از آنچه شما را ناراحت میکند سخن گفته و فرد را مطلع کنید. در اغلب مواقع این راهکار به نتایج خوبی منجر میشود.

مشکل را با دیگر همکاران و هم تیمی هایتان در میان بگذارید:

اگر رفتار فردی در محل کار موجب ناراحتی شما میشود، بهتر است با همکارانتان نیز مسئله را در میان بگذارید. زیرا احتمال دارد آنها نیز از این مسئله رنج ببرند و همانند شما سردرگم شده و ندانند چه باید کرد. در این حالت باید با مافوق یا مدیر بخش خود صحبت کرده و آنها را در جریان بگذارید و بخواهبد تا رسیدگی کنند.

از راه‌های ساده برای تخلیه استرس خود استفاده کنید:

برای حفظ سلامت روانی و جسمی خود نیاز دارید که از استرس های ناشی از یک محیط کار سمی دور باشید. بنابراین میتوانید بعد از اتمام ساعت کاری خود فعالیت هایی را انجام دهید که به آنها علاقه دارید و باعث میشوند که استرس و فشار محیط کاری خود را فراموش کنید برای مثال: با دوستان خود وقت بگذرانید، خرید کنید، ورزش کنید و… .

از تکنیک ذهن‌آگاهی استفاده کنید:

هیچ گاه برنامه ها و اهدافی که دارید را فراموش نکنید. دائما به خودتان یادآوری کنید که خیلی قوی تر از این هستید که نتوانید به موفقیت و اهداف بلند مرتبه دست یابید. افرادی که برای زندگی خود برنامه ریزی مشخصی داشته باشند میتوانند راحت تر از بقیه افراد در یک محیط کار سمی دوام بیاورند. همواره انگیزه ای برای کار کردن داشته باشید و بدانید که شما در شغل خودتان خلاصه نمیشوید و میتوانید به راحتی پیشرفت کنید.

محیط کار خودتان را پر از انرژی مثبت کنید:

میتوانید با چیز های کوچک در محیط کار موجب خوشحالی خود شوید. مثلا با قرار دادن یک قاب عکس بر روی میز کارتان، خریدن گل های زیبا برای خود، چسباندن کاغذ های رنگارنگ برای یادداشت ها و کارهایی که میخواهید بعدا انجام دهید، گوش دادن به موسیقی ای که علاقه دارید و… . با انجام این کارها برای خودتان محیطی را ایجاد میکنید که احساس خوبی به شما میدهد و باعث میشود انرژی منفی موجود در محیط کار روی ذهن و روحیه تان تاثیر مخربی نگذارد.

سوء‌تفاهم ها را برطرف کنید:

میتوانید برای رفع هر گونه سوء تفاهم با فردی که احساس میکنید از شما کینه به دل دارد یک قدم مثبت در جهت بهبود محیط کار خود بردارید. زمانی که رفتار فردی به صورت ناگهانی با شما عوض میشود نشانه این است که فرد از حرف ها و رفتار شما برداشت بدی کرده و لازم است که سوء تفاهم ظاهر شده را برطرف کنید.

آیا تحقیرکردن کارمندان در یک مجموعه عملکرد شغلی‌شان را بهتر می‌کند؟

در یک محیط کار خوب و استاندارد نباید هیچ یک از کارکنان تحقیر شوند. برخی از مدیران بر این باورند که با تحقیر کردن افراد میتوانند آنها را وادار کنند که کارها را بهتر یا بیشتر از توانشان انجام دهند. این کار بسیار اشتباه است مخصوصا اگر در مقابل دیگر کارکنان انجام شود. تحقیر کارکنان در حضور بقیه افراد مشغول در کار باعث میشود که دیگر افراد سازمان نیز استرس داشته و دائما از این نگران باشند که مبادا مدیر یا رهبر مجموعه آنها را نیز همانند همکارشان تحقیر و در بین بقیه خرد کند. تحقیر کردن افراد باعث شرمساری و سر افکندگی آنها میشود. شاید سخت گیری و نه تحقیر کردن، در اوایل تاثیر گذار باشد ولی به مرور زمان فرد دچار فرسودگی شده و به دلیل وجود فشار و استرس زیاد نمیتواند به کار خود ادامه دهد.

چگونه میتوان بعد از تحقیر شدن در محیط کار با این موضوع کنار آمد؟

در همه جای دنیا افرادی وجود دارند که از تحقیر کردن بقیه لذت میبرند و از دیدن این که غرور کسی میشکند و شخصیتش از بین میرود لذت میبرد در حالی که به فکر فرد مقابل نیستند که شاید فرد بعد ها به خاطر تحقیر شدن آسیبی به خود برساند یا هیچوقت نتواند امید برای ادامه کار و حتی زندگی داشته باشد. در اینجا میخواهیم به شما کمک کنیم که در برابر تمامی حرف های تحقیر بر انگیز تبدیل به فردی قوی شده و با اعتماد به نفس در مقابل چنین افرادی هوشمندانه عمل کنید. نکاتی برای مواجهه بهتر با تحقیر شدن:

• از تجارب خود و دیگران استفاده کنید.
• فرد و اتفاقی که افتاده است را به کل نادیده بگیرید.
• هیچ گاه تلاشی مبنی بر مخفی کردن کاری انجام ندهید.
• هیچوقت خودتان را بابت اتفاقی که افتاده سرزنش نکنید.
• در برابر تمامی حرف ها محکم و قوی بمانید و همینطور نیز ادامه دهید.
• با سرگرم کردن خود با کاری که علاقه مند هستید استرس خودتان را از بین ببرید.
• زمانی که این اتفاق برای شما افتاد با افرادی که میتوانند با شما همدلی کنند صحبت کنید.

سخن پایانی

کار کردن یکی از بهترین و البته بدوی ترین نیاز های بشر است که علاوه بر تامین مالی و رفاه زندگی تاثیر بسزایی بر سلامت روان و ذهن افراد دارد. بنابراین سلامت محیط کار نیز دارای اهمیت بالایی است پس در انتخاب محیط کار نیز باید توجه زیادی به خرج داد و مورد وسوسه میزان حقوق و مزایای شغلی قرار نگرفت. زیرا با حضور در محیط کار نامناسب و به اصطلاح سمی نمی توانید از معایب ناشی از آن در امان باشید. تیم آلفاکوچ با ارائه جلسات رایگان و آنلاین و حضوری کوچینگ شغلی و سازمانی در خدمت شما عزیزان است تا بهترین شغل ممکن را برای خود انتخاب کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.