هدف گذاری smart چیست؟

فهرست مطالب

کلمه SMART به چه معناست؟

کلمه SMART از نظر لغوی به معنای تیز و زیرک است ولی در زمینه ی هدفگذاری، هر حرف این کلمه ی مهم، مخفف کلمات دیگری است. با استفاده از این کلمات و مفهوم آنها میتوانید بصورت موثر هدفگذاری کرده و در مسیر اهداف خود اصولی پیش بروید. معیارهای هدف گذاری smart که بسیار مورد توجه مدیران میباشد به آقای پیتر دراکر (پدر علم مدیریت نوین) نسبت داده میشود. روش پیتر دراکر در نوامبر سال 1981 در مجله Management Review توسط جورج تی دروان به صورت کامل ارائه شد. پس از گذشت سال ها پروفسور رابرت اس روبین در مورد روش هدف گذاری smart مقاله ای را برای انجمن روانشناسی صنعتی و سازمانی ارائه داد. ایشان همچنین در مورد این هدف گذاری میگوید: “استفاده کردن از این روش برای افراد مختلف، معانی متفاوتی دارد و حتما باید از این روش برای بهبود بخشیدن به نحوه هدف گذاری خود استفاده کرد.” در ادامه مقاله به بحث درباره هریک از کلمات این روش میپردازیم.

منظور از هدف گذاری SMART چیست؟

معمولا افراد در زندگی شخصی خود هدف های بزرگ و کوچکی دارند که به صورت مداوم در تلاش هستند تا این اهداف را تحقق بخشند. منظور از هدف گذاری اسمارت این است که افراد با به کارگیری آن میتوانند به اهداف خود و موفقیت سریع تر و مطمئن تر دست یابند. روش هدفگذاری اسمارت یکی از روش های توسعه ی فردی نیز به حساب می آید. هیچ محدودیتی برای استفاده از این روش وجود ندارد و میتوانید برای تمامی اهداف خود این معیار ها را در نظر بگیرید. در یک جمله، با هدفگذاری اسمارت هر یک از عوامل را برای هدف خود مشخص کرده و فکرکردن را رها کرده و وارد عمل میشوید!

پنج ویژگی هدف گذاری SMART :

• کلمه S یا همان : Specific  به معنی”ساده، معقول، مشخص “
• کلمه M یا همان: Measurable  به معنی”معنی دار، قابل اندازه گیری”
• کلمه A یا همان: Attainable  به معنی”به دست آوردنی، در دسترس”
• کلمه R یا همان: Realistic  به معنی”منطقی، واقع بینانه و دارای منابع”
• کلمه T یا همان: Time-bounded  به معنی”مبتنی بر زمان، دارای محدودیت زمانی”

مقاله مرتبط : هدف گذاری و موفقیت

منظور از Specific در هدف گذاری smart چیست؟

لازم است که تمامی جنبه های هدف، با شفافیت و به صورت کاملا واضح بیان شوند. برای مثال اگر شما برای خود هدفی مثل این انتخاب کنید که خواستار زندگی سالمی هستید این کار انتخاب هدف نیست! همانطور که قبلا اشاره شد باید به صورت بسیار صریح هدف خود را انتخاب کنید. مثلا میتوانید بگویید که دیگر مواد غذایی سرخ کرده و نوشابه گازدار مصرف نمیکنم یا مصرف آنها را به حداقل میرسانم. با این کار شما هدفی برای خود انتخاب کرده اید که مبهم نیست و آشکارا خواسته شما را نشان میدهد.

چند سوال پیرامون  specific بودن هدف:

• این هدف چرا اهمیت دارد؟
• معمولا چه کسانی درگیر این مسئله هستند؟
• با این هدف قصد دسترسی به چه چیزی را دارم؟
• چه محدودیت هایی در انجام این کار وجود دارد؟

منظور از Measurable در هدف گذاری smart چیست؟

یک هدف خوب باید حتما قابل اندازه گیری باشد. یعنی شما باید همیشه معیارهای خودتان را بررسی کنید و پیشرفت خود را زیر نظر داشته باشید تا بتوانید به کمک این کار سریع تر به اهداف خود دست یابید. برای مثال اگر صاحب کسب و کار خود باشید همیشه خواستار افزایش فروش محصولات هستید و ممکن است هدفگذاری کنید که میخواهم فروش بیشتری داشته باشم و یا جملاتی با این مضمون. با اینکار در واقع شما هدف گذاری دقیق انجام نداده اید. برای افزایش فروش محصولات خود میتوانید چنین بگویید: “ما میخواهیم امسال فروش محصولاتمان 50% افزایش یابد.”

چند سوال پیرامون  measurable بودن هدف:

• چه مقدار باید فروشمان افزایش یابد؟
• در چند درصد از محصولات این افزایش باید اعمال شود؟
• چه زمانی میتوانیم متوجه شویم که به هدف مشخص شده خود دست یافته ایم؟

منظور از Achievable در هدف گذاری smart چیست؟

اهداف باید قابل دستیابی باشند و بتوان  با سعی و تلاش به آنها دست یافت. این کار به این معنی نیست که شما فقط اهداف ساده را دنبال کنید! بلکه باید خود را در شرایط مختلف به چالش کشیده و اهدافی را انتخاب کنید که واقع گرایانه و قابل دستیابی باشند. مثلا اینکه من میخواهم در سال 2030 در شهر نیویورک صاحب شغل خوبی باشم، با اینکه رویایی به نظر میرسد اما قابل دستیابی است. اما اینکه بگوییم میخواهم در سال 2030 در مریخ زندگی کنم، با توجه به پیشرفت فعلی علم کمی دور از ذهن است! زمانی که اهداف واقع بینانه ای برای خود تعیین میکنید، میتوانید فرصت ها و منابع نادیده گرفته شده را شناسایی کرده و در نهایت به موفقیت دست یابید.

چند سوال پیرامون  achievable بودن هدف:

• نحوه دست یابی به این هدف باید چگونه باشد؟
• بررسی نکاتی همانند واقع گرایانه بودن هدف حتی با وجود محدودیت های مالی؟

منظور از Relevant در هدف گذاری smart چیست؟

تمامی اهداف تعیین شده فرد باید با یکدیگر در ارتباط باشند. اکثر اهدافی که با شکست مواجه میشوند بخاطر عدم دقت به همین عامل از تحقق بازمیمانند. برای مثال مواردی پیش می آید که فرد وقتی بصورت یکپارچه به اهداف خود مینگرد، احساس میکند هیچ یک از اهداف مناسب او نیست! در چنین مواقعی معمولا افراد دیگر به صورت مستقیم یا غیر مستقیم این اهداف را برای شخص، مشخص کرده اند. در این مرحله از هدف گذاری smart  باید اطمینان خاطر داشته باشید که اهداف تعیین شده برای شما مهم است یا خیر؟

چند سوال پیرامون  relevant بودن هدف:

• زمان بندی مناسب است یا خیر؟
• انجام دادن این کار آیا با ارزش است یا نه؟
• آیا این هدف مناسب فردی همانند شما است یا خیر؟
• کاری که میخواهید انجام دهید از لحاظ وضعیت اجتماعی قابل اجرا است یا خیر؟

منظور از Time-bound در هدف گذاری چیست؟

یکی دیگر از نکات مهم این است که حتما بازه زمانی مناسبی برای اهداف خود مشخص کنید. برای مثال شاید سال های گذشته وقت بسیار کمی را به مطالعه کردن اختصاص میدادید یا هر چند ماه یکبار به ورزش  میپرداختید و توجهی به زمان آنها نداشتید و همین موضوع باعث شده پیشرفت چندانی در این موارد نداشته باشید. هدف خوب باید بگونه ای باشد که بصورت دقیق زمان بندی شده و چشم انداز مشخصی از نظر زمانی داشته باشد. برای مثال تعیین کنید که روزانه 2 ساعت را به مطالعه اختصاص میدهید. همینطور هفته ای 3 جلسه برای ورزش کردن و سلامت بدنتان وقت میگذارید. حتما تاریخ و ساعات خود را به صورت دقیق تنظیم کنید. این کار باعث میشود شما سریع تر به اهداف خود دست یابید و موفق شوید.

چند سوال پیرامون time-bound بودن هدف:

• چه زمانی باید کاری را انجام دهم؟
• طی هفته های آتی چه کارهایی را میتوانم انجام دهم؟
• طی یک سال آینده آیا میتوانم به موفقیت دست یابم؟
• طی شش هفته‌ی آینده چه کاری می‌توانم انجام بدهم؟
• به صورت روزانه چه کارهایی را میتوانم انجام دهم؟

منظور از داشتن چرخ زندگی برای رسیدن به موفقیت چیست؟

منظور از چرخ زندگی یعنی تمامی ابعاد زندگی  را در نظر بگیریم و با اتخاذ استراتژی مناسب و نیز یاری جستن از هدفگذاری اسمارت چشم انداز مناسبی داشته باشیم. با انجام این امور دستیابی به اهداف آسان تر میشود. علاوه بر اینها با وجود وقوع مشکلات احتمالی دچار استرس و ناامیدی ناشی از مشکلات نمیشوید زیرا قبلا به مشکلات و مسائل احتمالی اندیشیده اید و مطمئنا راه حلی در ذهن دارید. برای مثال هدف خود را چنین تعیین کرده اید که در کسب و کار خود سالیانه به درآمد 10 میلیارد برسید. اما با توجه به روند رشد کلی، این هدف احتمالا ماه های اولیه کمتر به نتیجه برسد! در حالت عادی شما دچار یاس و ناامیدی میشوید اما در صورت استفاده از استراتژی و هدفگذاری درست مطمئنا به نتایج خوبی دست خواهید یافت.

مزایا و معایب هدف گذاری SMART چیست؟

یکی از مزایای روش هدف گذاری smart این است که میتوان به راحتی با داشتن تمرکز و انگیزه کافی برای دستیابی به اهداف خود تلاش کرد. با به کار گیری روش هدف گذاری smart شما میتوانید بسیار سریع تر از قبل به اهداف خود دست بیابید و موفق شوید. بنابر نظر برخی افراد، یکی از معایب این روش این است که در بعضی موارد که اهداف بلند مدت داشته باشید احتمال این که فرد نتواند به موفقیت برسد نیز وجود دارد. البته این احتمال برای تمامی اهداف یکسان است. از آنجایی که به عقیده ی برخی افراد روش هدف گذاری smart   فاقد انعطاف پذیری زیاد است و برخی دیگر نیز بر این باور هستند که این امکان وجود دارد تا خلاقیت را از بین ببرد و مانع نوآوری شود.

نتیجه گیری:

شما میتوانید همیشه با به کارگیری هدف گذاری به روش SMART به راحتی اهداف خود را به صورت اصولی مشخص کرده و به سوی موفقیت قدم بردارید. تیم آلفا کوچ همراه همیشگی شما تلاش میکند با حضور کوچ های فعال و خلاق خود به پیشرفت شما کمک کند.